همه ساله، 26 ژانویه به عنوان " روز جهانی گمرک " در تمام کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک گرامی داشته شده و با اعلام رسمی شعار سال جدید این سازمان از سوی دبیرکل سازمان جهانی گمرک با عنوان " مرزهای هوشمند برای تجارت، سفر و حمل و نقل بدون وقفه " دور تازهای از اقدامات و فعالیتهای گمرکی برای افزایش نقش و تأثیرگذاری عملکرد گمرک در تسهیل تجارت، مراقبت از مرزهای اقتصادی و بهکارگیری تکنولوژیهای جدید آغاز میشود.
به گمان من هدف اصلی انتخاب و اعلام این شعار از سوی سازمان جهانی گمرک، ایجاد تغییر و تحول در بهبود شیوههای خدماتدهی گمرکی به جامعه تجاری به ویژه کنترل های غیر مزاحم متناسب با پیشرفتهای فناوری و حرکت رو به جلوی گمرکات در فراهمسازی بسترهای مناسب برای تسهیل و توسعه تجارت بینالمللی و همچنین ایفای نقش پررنگتر در راستای زنجیره تأمین کالاها است.
خوشبختانه گمرک جمهوری اسلامی ایران مدتها پیش از اعلام شعار جدید سازمان جهانی گمرک (WCO) و تأکید بر عملی ساختن آن توسط گمرکات عضو، برنامههای زیادی را درخصوص تسهیل و تسریع مبادلات مرزی با استفاده از شیوههای مدرن گمرکی مانند ایجاد دروازههای مشترک مرزی (هم فیزیکی و هم مجازی)، تبادل اطلاعات الکترونیکی به صورت مجازی با گمرکات هممرز، نصب و بهرهبرداری از تجهیزات و ابزارهای پیشرفته کنترلی و بازرسی نظیر ایکسریها، نصب وسایل ردیابی خودکار بر روی حاملهای ترانزیتی و... اجرایی نموده و همکاری نزدیکی با گمرکات کشورهای همسایه دارد. علاوه بر این در جهت افزایش امنیت محمولههای تجاری و مقابله با اشکال مختلف قاچاق مواد مخدر و کالا گامهای بلندی برداشته است و در نظر دارد در آینده سطح این همکاریها و مشارکتها را افزایش دهد.
در راستای شعار سال 2019 اقداماتی را باید در خصوص هوشمند سازی تجارت انجام دهیم که بهره گیری از ابزارهای کنترلی غیر مزاحم و غیر فیزیکی بهترین توصیه جهت عملیاتی کردن شعار سازمان جهانی گمرک است . در کنار مکانیزاسیون رویه ها و بکارگیری سامانه های الکترونیکی ؛ نصب تراشه های RFID بر روی کانتینرها ، توسعه تجهیزات GPS ، اسکنرها ، دستگاههای ایکس ری ، دوربین های OCR و کراس چک کردن اطلاعات می توانند در هوشمند سازی تجارت با استفاده از ابزارهای غیر مزاحم کمک نمایند .
سازمان جهانی گمرک : World Customs Organization (WCO)
یک سازمان بین دولتی، که مقر اصلی آن در بروکسل بلژیک است. این سازمان برای گسترهٔ کارهایش که، توسعهٔ قراردادهای بینالمللی، اندازهگیری و ابزارهایی برای موضوعاتی چون ردهبندی (طبقهبندی) کالاها، ارزش گذاری (ارزیابی)، قواعد مبداء، گردآوری عواید گمرکی، امنیت زنجیره تامین، تسهیلات گمرکی بینالمللی، فعالیتهای تنفیذ گمرکی، مبارزه با جعل در حمایت از حق مالکیت معنوی، ارتقاء یکپارچه سازی و ایجاد ظرفیتسازیهای ممکن برای کمک به اصلاحات و امروزی سازی (مدرنیزاسیون) گمرک را در بر میگیرد، مورد توجه است. سازمان جهانی گمرک سامانه هماهنگشده شمارهگذاری کالا (HS) را پشتیبانی میکند و مدیریت جنبه فنی سازمان تجارت جهانی (WTO)، توافقنامه ارزشگذاری گمرکی و قواعد مبداء را بر عهده دارد.